Идэр 9 ид дундаа байсан үе. Хичээлээ тараад иртэл хуучин муу богц, алимны хайрцагтай хэдэн номыг минь үүдэнд гаргаад шидчихсэн байна. Намайг бараадан нүүж явдаг муу дүү минь ботгон нүдэндээ нулимс цийлэлзүүлээд чичрэн зогсох нь өрөвдмөөр. 50хэм часхийсэн хүйтэнд утаатай тэнгэрээс өөр хучлагагүй хонож, 20 хуруу 2 чихээ нэг нэгэнгүй хөлдөөж голдоо ортол даарч үзснийхээ дараа “халаасны өрөө” гэдэг үгийн утгыг ухаарч билээ. Ийм өрөөнд түр оргонлн суух ядарсан ялаануудыг дуртай цагтаа халж сольж болдог болохоор халаасны өрөө гэдэг тэр нэр үүссэн юм санж. Халж сэлгэхийн хал нь үгийн язгуур болдог болдог гэсэн үг. Би хөгширсөн хйоноо ч оюутан хэвээр үйл лайгаа эдэлж яваа хүн дээ. Анх гэнэн амьтан айлын хажууд халаас шиг жижиг өрөөнд аж төрдөг болхоор ийнхүү халаасны өрөөний айл гэдэг нэр томъёо үүссэн юм байх гэж бодож тэнэгтэж маанагтаж явжээ. Энэ үгийн цаад санааг эрдмийг сурахаар зориг шулуудсан анхны лайт өвлөө тийнхүү ясандаа тултал мэдэрч билээ.
Удалгүй бас өөр утга олж мэдлээ. Энэ зовлонт явдлын дараа ахин халаасны өрөө оллоо. Батга шавсан барзгар хар нүүр, том улаан хамартай эрхэм тэр гэрийн эзэн нь болно. Нэгэн орой эхүүн нясуун юмыг ханхлуулан өрөө рүү маань орж гарч байснаа тэсэлгүй чин сэтгэлийн яриагаа эхэллээ. Халаасны өрөө гэдгийн жинхэнэ утгыг мэдэх үү? Гэх асуултыг түүний амнаас сонсоод зүрх шууд зогсон сандалдаа яагхйитэд суулаа. Батгатай эрхэм миний цус харвах дөхөөд буй цонхийсэн царайг анзаарсан ч гүй, гэрийн эзнйи дотрыг халаасны төлөө толгой хоргоддог өрөө учраас халаасны өрөө гэдгиймдаа хэмээн өөрөө өөрийнхөө асуултанд хариулж байна. Ахиад л халуулж сэлүүлэх нь дээ хэмээн үхтлээ айж байсан миний дотор цэлмэх шиг болж ёо ёо хэмээн сэмхэн дуу алдан дүүгээ бушуухан ганц шил юманд гүйлгэчих нь тэр. Тэр ярианаас хойш би гэрийн эзний дотрыг байн байн баяртайяа халаах боллоо. Нээрээ дотор халаасны ачаар амар жимэр аж төрдөг болохоор халаасны өрөө гэж нэрлэх нь долоон зөв шүү дээ. Удалгүй тэрхүү дотор халаасны өрөөндөө удаан оршин сууж чадахгүйгээ мэдэрдэг юм байна. Батга царайт 7хоног тутамд шил юм гаргуулдаг байснаа давтамжаа аажмаар ойртуулсаар суулдээ бүр давраад өдөрт 1ийг заавал авхуулна гэж агсамнах болов. Мөнгө ч тэсэхээ байлаа. Би ч бас тэссэнгүй. Нэг л мэдэхнээ тэвчээр алдарч “Битгий хуц, муу батга царайлсан архичин” хэмээн хашгирчихсан байлаа. Бид тэр орйдоо л дотор халаасны өрөөнөөсөө хөөгдсөн юм. Дараа нь бас нэг дотор халаасны өрөөнд сөгдөн гуйж байж толгой хоргодлоо. Гэрийн эзэн огт батгагүй цэвэрхэн царайтай эрхэм. Зан нь гэж хайлсан тугалга. 3 өрөө байрныхаа 2жижиг өрөөний нэгэнд дүү бид 2г, нөгөөд нь дөнгөж нас биенд хүрсэн болов уу грэмаээр жижигхэн хөөрхөн оюутан охиныг суулгана. Тэрээр намайг оруулахдаа “ Уг нь ганц бие оюутан охин оруулсан бол ч ...” гэж өөрөө өөртөө хэлээд шүлсээ залгисан юм. Эр хүн л болсон хойно, би нэг орой халамцуу ирлээ. Угаалгын өрөө рү яваад ортол, ээ бүү үзэгд. Юу харсан гэж санана. Өнөөх цэвэрхэн царайт эрхэм чинь оюутан охиныг шалан дээр дараад уначихсан уухилж байна. Нүв нүцгэн№. Охин шигэ хүүхдийг яана гэнэээ чи гэж би бахирлаа. Муу ухныг ховх татаад 2 нүдний тэхий дундуур нулиад хаячихлаа. Маргааш өглөө нь дүү бид – нөгөөх оюутан охинтой халаасны өрөөнөөсөө хамт хөөгдвөө. Хөөрхий оюутан охин уйлж байнаа. Би өрөвдөөд нулимсыг нь арчих гэтэл над руу хорсолтой харцаар цоргиод “намайг чамтай хардаад хөөчихлөө. Хөгшин илжиг ээ, дахиад хаанаас ийм үнэгүй халаасны өрөө олох юм гэж чарлаад маажих малтах нь холгүй байна. “үнэгүй гэнэ ээ?” гэж би дуу алдснаа дотор огшод явчихлаа. Дүү бид 2өмнөх айлдаа дотор халаасныхаа төлөө толгой хоргодож байсан бол энэ охин цэввэрхэн царайт эрхэмийнд хөнжил халдаасныхаа төлөөсөнд үнэгүй аж төрж байсан юмсанж. Халаасны өрөөний бас нэг утга нь хөнжил халаасны өрөө байж дээ. Өөр юу эсийг үзэхэв. Нэг удаа сүнстэй өрөөнд орчихдог юм байна. Шөнө бүр улаан дээлтэй, хүйт даасан нүдтэй үхдэл царайтай хүүхэн орж ирээд “хай, кони чива, аригато” гэж хөнжлөөс татаад уушиг зүрх амаар гаргачих гээд бабйсан тул аргагүйн эрхэнд нүүсэн. Монгол залууд дурласан улаан дээлтэй япон бүсгүй яг тэр өрөөнд амиа егүүтгэсэн түүхтэй. Хөөрхий хүүхнийг Халаа сан гэж дууддаг байж. Тэгээд яахав Халаа саны өрөнд орчихсон нь тэр.
Амьдрал гэдэг баян юм аа, Монгол хэл минь амдралааөс дутахгүй баян ажээ. Өнөө шөнө би бас л гудамжинд хонож байна. Тэр өвлийг бодвол арай дулаахан хаврын шороон шуурга нөмөрч унтана гэж байгаа. Маргааш бас нэг шинэ халаасны өрөө олно. Шинэ өрөө олно гэдэг “халаасны” хэмээх энэ гайхамшигт үгийн бас нэг шинэ сайхан утгыг олно гэсэн үг ээ
By A.Amarsaihan
No comments:
Post a Comment